Getty ImagesAvrupa Birliği (AB) Komisyonu, iPhone ve iPad kullanıcılarına (iOS) yönelik müzik uygulamaları konusunda “pazardaki hakim konumunu kötüye kullandığı” gerekçesiyle, ABD merkezli teknoloji devi Apple’a 1,8 milyar euro para cezası verdi.
Bu, komisyon tarafından “AB antitröst kuralları” kapsamında teknoloji şirketlerine verilen üç büyük cezadan biri oldu.
Ceza süreci nasıl başladı?
AB Komisyonu, İsveç kökenli müzik platformu Spotify tarafından 2019 yılında yapılan başvuru üzerine Apple ile ilgili bir soruşturma başlattı.
Spotify’ın başvurusunda Apple’ın son yıllarda sunduğu seçenek ve yeniliklere, kullanıcıların zararına olan birtakım sınırlamalar getirdiği savunuluyordu.
Müzik platformuna göre Apple, Spotify üyelerine sürekli zorluk ve engeller çıkartıyordu.
AB’nin soruşturmasında hangi sonuçlar elde edildi?
AB Komisyonu tarafından sürdürülen soruşturmanın sonuçları Pazartesi günü açıklandı.
Soruşturma sırasında özellikle, Apple’ın uygulama geliştiricilerine, iOS kullanıcılarını uygulama dışında sunulan alternatif ve daha ucuz müzik aboneliği hizmetleri hakkında bilgilendirmelerini engelleyen kısıtlamalar uyguladığı belirlendi.
Komisyona göre şu anda geliştiricilerin uygulamalarını dağıtabilecekleri bir App Store’un tek sağlayıcısı olan Apple, elindeki bu yetkiyi kötüye kullandı.
Apple yöneltilen suçlamalar neler?
Getty ImagesAB Komisyonu’nun başlattığı soruşturma kapsamında, Apple’ın müzik uygulaması geliştiricilerinin, iOS kullanıcılarını uygulama dışında mevcut daha ucuz ve farklı müzik abonelik hizmetleri hakkında tam olarak bilgilendirmesini ve bunlara nasıl abone olunacağı konusunda herhangi bir talimat vermesini yasakladığı belirlendi.
Komisyon, Apple’ın ceza almasına neden olan özel üç önemli ihlali şöyle sıraladı:
- iOS kullanıcıları, uygulama dışındaki abonelik fiyatları ve önerileri hakkında bilgilendirilmiyor.
- iOS kullanıcılarına, Apple’ın uygulama içi satın alma mekanizması aracılığıyla satılan abonelikler ile başka yerlerde satılanlar arasındaki fiyat farkları hakkında bilgi verilmiyor. Müzik platformlarının “Apple vergisi” olarak adlandırdığı yüzde 15 – 30 arasındaki ek ödeme nedeniyle App Store’da hizmetler daha pahalı.
- Apple, müzik platformlarının, uygulamalarda farklı abonelik seçeneklerinin bulunabileceği kendi web sitelerine bağlantı vermesini engelliyor. Ayrıca geliştiricilerin yeni müşterilerle e-posta gibi yollarla farklı fiyat seçenekleri hakkında bilgi vermek amacıyla iletişime geçmesine izin vermiyor.
Soruşturmada hangi sonuçlar elde edildi?
Soruşturma sonucunda Apple’ın, “Adil olmayan ticari koşullara yol açarak” Avrupa Birliği’nin İşleyişine İlişkin Antlaşması’nın (TFEU) 102 (a) maddesini ihlal ettiği belirlendi.
Soruşturma sonunda, iOS kullanıcılarının uğradığı zararlar da şöyle sıralandı:
- Bu yönlendirme karşıtı hükümler, Apple’ın akıllı mobil cihazlarındaki App Store ile ilgili olarak şirketin ticari çıkarlarının korunması açısından gereksiz ve orantısızdır. Bu, cihazlarındaki müzik aboneliklerimi nereden ve nasıl satın alacakları konusunda bilinçli ve etkili kararlar veremeyen iOS kullanıcılarının çıkarlarını olumsuz yönde etkilemektedir.
- Apple’ın neredeyse 10 yıl süren tutumu ve geliştiricilere uyguladığı yüksek komisyon ücreti nedeniyle birçok iOS kullanıcısının müzik akışı abonelikleri için önemli ölçüde daha yüksek fiyatlar ödemesine yol açmış ve bu ücretler tüketicilere daha yüksek abonelik fiyatları şeklinde yansıtıldı.
- Apple’ın yönlendirme karşıtı hükümleri, kullanıcı deneyimini olumsuz etkilediği için maddi olmayan zarara da yol açtı. iOS kullanıcıları, uygulama dışındaki ilgili tekliflere giden yolu bulmadan önce ya zahmetli bir arama yapmak zorunda kaldı ya da hiçbir uygulamaya abone olmadılar.
Bu nedenle komisyon, AB antitröst kurallarına aykırı davrandığı gerekçesiyle Apple’a 1,8 milyar euro para cezası verdi.
Bu, AB Komisyonu’nun teknoloji şirketlerine uyguladığı üç en büyük antitröst cezasından biri oldu.
Komisyon 2018 yılında Google’a 5 milyar euro, Facebook’un ana şirketi Meta’ya da 1,3 milyar euro para cezası vermişti.
